Fatih Sultan Mehmed

سلطان محمد كريم و عاديل و شجاع و عالم و ديندار و محب علما فضلا ملكدی نرده بر اهل كمال اواسه اونی استانبوله كتيرمكه سعی ايدردی. حتی سمرقنددن مولانا علی قوشجی يی جميع تعلقاتيله كتيردوب بی قياس مبالغ اعطا ايدوب امواله غرق ايتمشدی. بر كشی صنعتده ماهر اولسه البته اونی كتيردوب علوفه تعيين ايدردی. هيچ بر كشی دركاهنه كلوب محروم اولمازدی. قچن سيرانه آتلنسه يولده اغراديغی فقرايه دنانير اعطا ايدردی. استانبولك فقراسندن اونك فلوريسنی ييمدك آدم كشی نادردی. اهل مسكنتدی. بر درويش كورسه اوكا تواضع و مسكنت كوستريردی. و دخی شعرايا ماءلدی. اونك زماننده علما و فقرا و صلحا و سفرا رفاهيتده ايدی. تفسير زحمتی اولديغندن اطبايه غايت اعتبار ايدردی. حتی حكيم يعقوبی اول جهتدن وزير ايدنمشدی. و دخی سياستده بر حيثيتده ايدی كه بر كشی بر كمسه نك بر حبه سنی آلسه، هلاك ايدردی. و دخی فواحشی سومزدی.فی الجمله تهمت زنا ايدن أری و عورتی هلاك ايدردی. هجرتك سكزيوزسكسن آلتنجی ييلی صفر آيينك يكرمی يدنجی كوننده سلطان استانبولدن آناطولی يه كچوب ككبوزه طرفنه يورويوب نريه سفر ايدجكنی كيمسه بيلمزدی.زيرا سلطان محمدك عادتيدی، سفر ايتديكی وقت نريه كيتديكنی كيمسه يه ديمزدی. و با لجمله بر قاچ كوچ كوچوب ربيع الاول آيينك دوردنجی كونی پنجشنبه كونی آت آراباسنه كيروب كوچوب ككبوزه يه ياقين يرده مال دپه سنك چاييرينه قوندی. ديرلركه استانبولدن چيقالی حسته يدی.آت آراباسنه كيروب سفر ايتديكنه اجنبی كيمسه واقف دكلدی. اول كون كه مال دپه سنه قونديلر، ايكندی وقتيدی. ” يا ايهاالنفس المطمءنه ارجعی الی ربك” نداسی سمع شريفنه ايريشوب قبض تندن همای روحي ملك مثال پرواز اوروب فضای قدسی عالمندن كچوب سلامتله آستانء دار السلامه ايريشدی. رحمت الله رحمة واسعه.....جهان نما

Fatih Sultan Mehmed

Sultan Mehmed kerîm ve âdil ve şüca´ ve âlim ve dindar ve muhibb -i ulemâ ve fudala melikdi. Nerde bir ehl-i kemâl olsa onu İstanbul’a getirmeye sa´y ederdi. Hatta Semerkanddan Mevlana Ali Kuşçuyu cemi´ taallukatıyla getirtip bî-kıyas -ı mebâliğ i´ta edip emvâle gark etmişti. Bir kişi sanatta mâhir olsa elbette onu getirtip ulufe tayin ederdi. Hiçbir kişi dergâhına gelip mahrum olmazdı. Kaçan seyrâna atlansa yolda uğradığı fukaraya denanir i´ta ederdi. İstanbul’un fukarasından onun filorisini yemedik âdem kişi nadirdi. Ehl-i meskenetti. Bir derviş görse ona tevazu´ ve meskenet gösterirdi. Ve dahî şuarâya mâildi. Onun zamanında ulema ve fukara ve suleha ve süfera refâhiyetde idi. Nikrîs zahmeti olduğundan etibbâya gayet itibar ederdi. Hatta hekim Yakub’ u ol cihetten vezir edinmişti. Ve dahî siyasette bir haysiyette idi ki bir kişi bir kimsenin bir habbesini alsa, helak ederdi. Ve dahî fevâhişi sevmezdi. Filcümle töhmet-i zina eden eri ve avreti helak ederdi. Fevahişin kökünü kesmişti. Onun devrinde kuttâ’u’t-tarîk âlemden kesilmişti. Edirne’de bir âlî kasr yaptırdı ki mislini kimse görmüş değildir. Ve dahî etrâf-ı memâlikte kıla´ yaptırdı. Ve bilcümle âlemi ma´mur etmeye sa´y etti. Onun âsârı safahât-ı eyyâmda gün gibi rûşendi. Ona sâir salatîn-i sâlifeden tafazzul ve âsâr-ı izam bu yeter ki İstanbul gibi şehri imaret etti.

Hicretin sekiz yüz seksen altıncı yılı Safer ayının yirmi yedinci gününde Sultan İstanbul’dan Anadolu’ ya geçip Gegbuze tarafına yürüyüp nereye sefer edeceğini kimse bilmezdi. Zira Sultan Mehmed’in âdetiydi, sefer ettiği vakit nereye gittiğini kimseye demezdi. Ve bilcümle birkaç göç göçüp Rebi-ül Evvel ayının dördüncü günü Pencşenbe günü at arabasına girip göçüp Gegbuze’ ye yakın yerde Maltepesinin çayırına kondu. Derler ki İstanbul’dan çıkalı hastaydı. At arabasına girip sefer ettiğine ecnebi kimse vâkıf değildi. Ol gün ki Maltepesine kondular, ikindi vaktiydi. “Ya eyyühen nefsü’l-mutmainne irci’î ila rabbik” nidası sem`-i şerifine erişip kabz-ı tenden hümâ-yı ruhu melek misal pervaz urup fezâ-yı kudsi âleminden geçip selametle âsitane-i dârü’s-selâma erişdi. Rahmetullahi rahmeten vâsia … Neşrî- Cihannüma’ dan